2- Boşama Adabı
1. Abdullah b. Ömer
- - (-)
18183 (1)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızken bir talakla boşadı. Babası Hz. Ömer
durumu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) söyleyince onu geri döndürmesini,
bir hayız dönemi daha geçirip temizlenmesini beklemesini, sonra da onunla
ilişkiye girmeden boşamasını emretti ve: 'Allah'ın da kadınları boşama
konusunda gözetilmesini istediği iddet budur" buyurdu. Bundan dolayı İbn
Ömer'e, karısını hayızken (üç talakla) boşayan adamın durumu sorulduğu zaman
şöyle derdi: "Ben de karımı hayızken bir veya iki talakla boşamıştım.
Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu geri döndürmemi, bir hayız
dönemi daha geçirip temizlenmesini beklememi, sonra da onunla ilişkiye girmeden
boşamamı emretti. Şayet sen onu hayızken üç talakla boşamışsan Allah'ın boşama
konusunda sana emrettiğine karşı gelmiş ve karın senden bain (yeniden nikah
gerektiren) bir şekilde boşanmış olur.''
[Sahih]
Diğer tahric. Buhari,
(5332), Müslim (3647), Bhu Davud (2180) ve Nesai (6/213) rivayet ettiler.
18184 (2)- Sillim b.
Abdullah bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızken boşadı. Babası Ömer bunu Nebi'e
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sorunca: ''O'na karısını geri döndürmesini ve
kadın temizken veya hamile iken boşamasını söyle!'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Müslim (3650), Ebu Davud (2181), İbn Mace (2023), Tirmizi (1176) ve Nesai
(6/141) rivayet ettiler.
18185 (3)- Yunus b.
Cübeyr bildiriyor: İbn Ömer'e, karısını hayızlı iken boşayan kişinin durumunu
sorduğunıda şöyle karşılık verdi: Abdullah b. Ömer' i tanır mısın? O da
karısını hayızlı iken boşamıştı. Babası Ömer, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e gidip bunu sorunca Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Karısını geri döndürmesini, yine de boşamak isterse iddeti gözetmesini
veya temizken boşamasını söyle'' buyurdu." Ona: "Peki, hayızlı iken
yapılan o boşama bir talak olarak sayıldı mı?" diye sorduğumda, İbn Ömer:
"Neden sayılmasın! Kişinin iradesizliği ile akılsızlığı, yaptığı boşamayı
geçerli kılmayacak mı?" karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(5252, 5258, 5333), Müslim (3652-6), Ebu Davud (2184), İbn Mace (2022), Tirmizi
(1175) ve Nesai (6/141) rivayet ettiler.
18186 (4)- Yunus b.
Cübeyr bildiriyor: İbn Ömer'e, karısını adetli iken boşayan kişinin durumunu
sorduğumda: "Abdullah b. Ömer'i tanır mısın?" dedi.
"Tanıyorum" dediğimde ise şöyle dedi: "O da karısını adetli iken
boşamıştı. Babası Ömer, Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gidip bunu sorunca
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karısını geri döndürmesini ve
iddetini gözeterek boşamasını emretti."
[Sahih]
18187 (5)- Nafi'
bildiriyor: Abdullah hayızlı iken karısını bir talakla boşadı. Babası Hz. Ömer
gidip durumu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sorunca ona şöyle buyurdu:
"Abdullah'a söyle, karısını geri döndürsün. Hayızından temizlendikten
sonra bir daha hayız olmasını ve ondan da temizlenmesini beklesin.
Temizlendikten sonra boşayacaksa onunla ilişkiye girmeden boşasın. Yanında
tutmak isterse de tutabilir. Allah'ın kadınları boşama konusunda gözetilmesini
istediği iddet budur.''
[Sahih]
Diğer tahric: Nafi
kanalıyla Malik (1683), Buhari (5251), Müslim (3643-6), Ebu Davud (2179), İbn
Mace (2019) ve Nesai (6/179) rivayet ettiler.
18188 (6)- Salim b.
Abdullah bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızlı iken boşadı. Babası Ömer bunu
Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): ''Ona karısını geri döndürmesini ve kadın temizken veya hamile iken
boşamasını söylé!'' buyurdu.
[Sahih]
18189 (7)- Enes b. Sirin
der ki: İbn Ömer karısını hayızlı iken boşadı.
Babası Hz. Ömer bunu
Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): ''Ona karısını geri döndürmesini ve kadın temizken boşamasını
söyle'' buyurdu."
[Sahih]
Behz rivayeti şöyle
devam eder: Ona: "Peki, hayızlı iken yapılan o boşama bir talak olarak
sayıldı mı?" diye sorduğumda, İbn Ömer: "Neden sayılmasın! Kişinin
iradesizliği ile akılsızlığı, yaptığı boşamayı geçerli kılmayacak mı?"
karşılığını verdi.
Diğer tahric: Buhari
(5252) ve Müslim (3657-9) rivayet ettiler.
18190 (8)- Ebu'z-Zübeyr
bildiriyor: Abdurrahman b. Eymen'in İbn Ömer'e (boşama konusunda) soru
sorduğunu işittim. İbn Ömer şöyle dedi: "Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Ey Nebi! Kadınları boşayacağınızda, onları id detlerini
gözeterek boşayın"[Talak 1] ayetini "........" lafzıyla okudu.
Diğer tahric: Müslim
(3661-3) ve Ebu Davud (2185) rivayet ettiler.
21933 (1)'de tekrar edecektir.
18191 (9)- Salim
bildiriyor: Babam İbn Ömer karısını hayızken boşadı. Bunu babası Hz. Ömer'e
zikredince Ömer de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gidip durumu
bildirdi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de ona: ''Bu hayızından sonra bir
daha hayız görüp temizlenene kadar yanında tutsun. Sonra boşamak isterse
Allah'ın emrettiği şekilde boşasın. Yanında tutmak isterse de tutsun'' buyurdu.
[Sahih]
18192 (10)- Hanzale
bildiriyor: Salim'e kişinin karısını hayızken boşaması konusu sorulunca:
"Böylesi bir boşama caiz değildir. Zira İbn Ömer de karısını hayızken
boşamıştı. Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu döndürmesini
emredince o da karısını döndürdü" dedi.
[Sahih]
18193 (11)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızlı iken boşadı. Babası Ömer bunu Nebi'e
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) zikredince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: ''Ona söyle, karısını geri döndürsün ve temizleninceye
kadar yanında tutsun. Bir daha hayız olup temizlendiği zaman ister başarı
isterse de yanında tutar. Allah'ın kadınları boşama konusunda gözetilmesini
istediği iddet budur.''
[Sahih]
Diğer tahric: Daha uzun
bir metinle Malik, Muvatta'da (2/96) rivayet etti.
18194 (12)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızken bir talakla boşadı. Babası Hz. Ömer
durumu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zikredince onu geri döndürmesini,
bir hayız dönemi daha geçirip temizlenmesini beklemesini, sonra da onunla
ilişkiye girmeden boşamasını emretti ve: ''Allah'ın kadınları boşama konusunda
gözetilmesini istediği iddet budur'' buyurdu. Bundan dolayı İbn Ömer'e,
karısını hayızken boşayan adamın durumu sorulduğu zaman şöyle derdi: "Şayet
karını hayızken bir veya iki talakla boşamışsan Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in emrine göre onu geri döndürür, bir hayız dönemi daha geçirip
temizlenmesini bekler, sonra da onunla ilişkiye girmeden boşarsın. Ancak üç
talakla boşamışsan Allah'ın boşama konusunda sana emrettiğine karşı gelmiş ve
karın senden bain (yeniden nikah gerektiren) bir şekilde boşanmış olur."
[Sahih]
18195 (13)- Enes b.
Sirin bildiriyor: İbn Ömer'in: "Karımı hayızlı iken boşadım. Babam Ömer
bunu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirince Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Ona karısını geri döndürmesini ve kadın temizken
boşamasını söyle!'' buyurdu" dediğini işittim. Ona: "Peki, bunu bir
talak olarak saydı mı?" diye sorduğumda, İbn Ömer: "Neden
sayılmayacak!" karşılığını verdi.
[Sahih]
18196 (14)- Yünus b.
Cübeyr bildiriyor: İbn Ömer'in: "Karımı hayızlı iken boşadım. Babam Ömer
bunu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirince Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Ona karısını geri döndürmesini ve kadın temizken istiyorsa
boşamasını söyle'' buyurdu" dediğini işittim. Ona: "Peki, hayızlı
iken yapılan o boşama bir talak olarak sayıldı mı?" diye sorduğumda, İbn
Ömer: "Neden sayılmasın! Kişinin iradesizliği ile akılsızlığı, yaptığı
boşamayı geçerli kılmayacak mı?" karşılığını verdi.
[Sahih]
18197 (15)- Ebu'z-Zübeyr
der ki: Abdurrahman b. Eymen'in İbn Ömer'e: "Karısını hayızlı iken boşayan
kişi hakkında ne dersin?" diye sorduğunu işittim. İbn Ömer de şöyle
karşılık verdi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında karımı
hayızlı iken boşamıştım. Babam Ömer, Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Abdullah karısını hayızlı iken boşamış"
deyip hükmünü sorunca bu boşamamın herhangi bir değerinin olmadığını
belirterek: ''Onu geri döndürsün. Hayızından temizlendikten sonra artık ister
boşar isterse de yanında bırakır'' buyurdu ve: "Ey Nebi! Kadınları
boşayacağınızda, onları iddetlerini gözeterek boşayın"[Talak 1] ayetini
"............" lafzıyla okudu.
[Sahih]
İbn Cüreyc der ki:
"Mücahid'in bu ayeti bu lafızIa okuduğunu işittim."
18198 (16)- Salim
bildiriyor: Babam İbn Ömer karısını hayızken boşadı. Bunu babası Ömer'e
zikredince Ömer de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gidip durumu
bildirdi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de ona: ''Bu hayızından sonra bir
daha hayız görüp temizlenene kadar yanında tutsun. Sonra boşamak isterse
Allah'ın emrettiği şekilde boşasın. Yanında tutmak isterse de tutsun'' buyurdu.
[Sahih]
18199 (17)- İbn Ömer der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında karımı hayızlı iken
boşadım. Babam Ömer bunu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e zikredince,
şöyle buyurdu: "Ona söyle karısını geri döndürsün. Hayızından
temizlendikten sonra bir daha hayız olmasını ve ondan da temizlenmesini beklesin.
Temizlendikten sonra boşayacaksa onunla ilişkiye girmeden boşasın. Yanında
tutmak isterse de tutabilir. Allah'ın kadınları boşama konusunda gözetilmesini
istediği iddet budur.''
[Sahih]
18200 (18)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer karısını hayızken bir talakla boşadı. Babası Ömer durumu
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e zikredince onu geri döndürmesini,
bir hayız dönemi daha geçirip temizlenmesini beklemesini, sonra da onunla
ilişkiye girmeden boşamasını emretti ve Allah'ın kadınları boşama konusunda
gözetilmesini istediği iddetin bu şekilde olduğunu ifade etti. Bundan dolayı
İbn Ömer'e, karısını hayızken boşayan kişinin durumu sorulduğu zaman şöyle
derdi: "Şayet karını hayızken bir veya iki talakla boşamışsan böylesi bir
durumda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana onu geri döndürmemi
emretmişti. Ancak üç talakla boşamışsan, başka bir adamla evlenip boşanmadan
sana haram olur. Bunun yanında Allah'ın kadınları boşama konusunda sana
emrettiğine karşı gelmiş olursun."
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1/421) rivayet etti,
18201 (19)- Enes b.
Sirin bildiriyor: İbn Ömer'e, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
zamanında hayızlı iken karısını boşamasını sorduğumda şöyle dedi:
O zaman karımı hayızken
boşanuştım. Bunu babam Ömer'e zikrettiğimde o da Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) aktardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''O'na söyle
karısını döndürsün, Bu hayızından temizlendikten sonra emredildiği gibi onu
temizken boşasın'' buyurdu." Ona: "Peki, hayızlı iken yaptığın bu
boşamayı bir talak olarak saydın mı?" diye sorduğumda, İbn Ömer:
"İradesizliğim ve akılsızlığımdan dolayı yaptığım bu boşamayı neden
saymayayım?" karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1/423) rivayet etti.
18202 (20)- Abdullah b. Ömer
der ki: "Karımı hayızlı iken boşadım. Babam Ömer bunu Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e zikredince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) buna öfkelendi ve şöyle buyurdu: "Onu geri döndürsün. Hayızından
temizlendikten sonra bir daha hayız olmasını ve ondan da temizlenmesini
beklesin. Temizlendikten sonra boşayacaksa onunla ilişkiye girmeden boşasın.
Allah'ın kadınları boşama konusunda gözetilmesini istediği iddet budur.''
Salim b. Abdullah der
ki: "Abdullah karısını bir talakla boşamıştı ve bu boşama bir talak olarak
sayıldı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in emrettiği gibi de karısını
döndürdü."
[Sahih]
18203 (21)- İbn Tavus,
babasından bildiriyor: İbn Ömer'e, karısını hayızlı iken boşayan kişinin
durumunun sorulduğunu işittim. İbn Ömer bunu soran adama: "Abdullah b.
Ömer'i tanır mısın?" diye sorunca, adam: "Evet" karşılığını
verdi. Bunun üzerine İbn Ömer şöyle dedi: "O da karısını hayızlı iken
boşamıştı. Babası Ömer, Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gidip durumu
anlatınca Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karısını geri döndürmesini
emretti." İbn Ömer'in buna başka bir şeyeklediğini de duymadım. Ravh
rivayetinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''O'na karısını
döndümtesini söyle'' buyurduğu ibaresi geçmiştir.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Müslim (3660) ve Nesai (6/213) rivayet ettiler.
18204 (22)- Enes b.
Sirin bildiriyor: İbn Ömer'e: "Karını nasıl boşadığını bana anlat"
dediğimde İbn Ömer şu karşılığı verdi: "Karımı hayızlı iken boşamıştım.
Bunu babam Ömer b. el-Hattab'a zikrettiğimde o da Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) aktardı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ona söyle karısını
döndürsün. Bu hayızından temizlendikten sonra onu boşasın'' buyurdu." Ona:
"Peki, hayızlı iken yaptığın bu boşamayı bir talak olarak saydın mı?"
diye sorduğumda, İbn Ömer: "İradesizliğim ve akılsızlığımdan dolayı
yaptığım bu boşamayı neden saymayayım?" karşılığını verdi.
[Sahih]
18205 (23)- Yunus b.
Cübeyr bildiriyor: Abdullah b. Ömer karısını hayızlı iken boşadı. Babası Ömer
bunu Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zikredince Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Ona karısını geri döndürüp temizlenene kadar beklemesini,
sonra isterse boşamasını söyle'' buyurdu.
[Sahih]
18206 (24)- Enes b.
Sirin der ki: "İbn Ömer karısını hayızlı iken boşadı. Babası Ömer bunu
Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zikredince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): ''O'na karısını geri döndürüp temizlenene kadar beklemesini, sonra
isterse boşamasını söyle'' buyurdu." Şu'be der ki: Enes'e: "Bu
boşaması bir talak olarak sayıldı mı?" diye sorduğumda: "Neden
sayılmasın?" karşılığını verdi.
[Sahih]
2. Cabir
- - (-)
18207- Ebu'z-Zübeyr der
ki: Cabir'e kişinin adetli iken karısını boşaması konusunu sorduğumda şöyle
dedi: "Abdullah b. Ömer de karısını adetli iken boşamıştı. Babası Ömer,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelip durumu bildirince: ''Onu geri
döndürsün! Zira hala karısıdır'' buyurdu.
[Hasen]
Heysemi (7768) der ki:
"Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup, ravileri İbn Lehia hariç Sahih'in
ravileridir. Bu zatın hadisi hasendir."